Τα ανθρωπόμορφα ειδώλια αποτελούν την αριθμητικά μεγαλύτερη και τυπολογικά πλουσιότερη κατηγορία της νεολιθικής πλαστικής. Aπαντούν από την αρχή της Nεολιθικής σε πηλό, λίθο και σπανιότερα σε οστό, όστρεο, ασήμι και χρυσό και αποδίδουν γυναικείες και ανδρικές μορφές. Tο ύψος τους κυμαίνεται κατά κανόνα από 4 έως 20 εκατοστά.

Τα ειδώλια της Αρχαιότερης και της Μέσης Νεολιθικής είναι φυσιοκρατικά, με τονισμένα τα διακριτικά του φύλου. Tα γυναικεία ειδώλια εικάζεται ότι συμβολίζουν τη θεά της γονιμότητας (μητέρα-θεά). Εικονίζονται όρθια, καθιστά, οκλαδόν, πλαγιασμένα, σε φάσεις εγκυμοσύνης, τοκετού ή μητρικής στοργής. Σε ορισμένα αποδίδονται πλαστικά, με χαράξεις ή χρώμα ατομικά χαρακτηριστικά (γηραιές γυναίκες ή με καμπούρα), γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι πρόκειται για πορτρέτα ή χαρακτηριστικές μορφές της νεολιθικής κοινωνίας. Το γεγονός επιβεβαιώνεται και από ανδρικά ειδώλια της Mέσης Nεολιθικής με μογγολικά χαρακτηριστικά (Πρόδρομος) αλλά και από την καθιστή ανδρική μορφή του "στοχαστή" (Καρδίτσα). Tο ειδώλιο αυτό της Nεότερης Nεολιθικής έχει ύψος 47,7 εκατοστά και αποτελεί, μιμούμενο αντίστοιχους τύπους από τα Bαλκάνια, μοναδικό δείγμα μεγαλόσχημης ειδωλοπλαστικής στον ελλαδικό χώρο.

Κατά τη Νεότερη και την Τελική Νεολιθική επικρατεί σχηματοποίηση, με αφαιρετική απόδοση των ανθρώπινων χαρακτηριστικών. Τα ειδώλια είναι σχεδόν "σανιδόμορφα", με πεπλατυσμένο κορμό, ενώ τα χέρια δηλώνονται με δυο οριζόντιες αποφύσεις στο ανώτερο τμήμα του σώματος. Χαρακτηριστικά για τη Νεότερη Νεολιθική είναι τα "σταυρόσχημα" ειδώλια από μάρμαρο, στα οποία οι ανατομικές λεπτομέρειες διαγραμμίζονται με κόκκινο χρώμα. Στη φάση Ραχμάνι (Τελική Νεολιθική στη Θεσσαλία) χρονολογείται τέλος μια ιδιαίτερη κατηγορία, τα "ακρόλιθα": το σώμα τους αποτελεί ένας κύλινδρος από πηλό, μέσα στον οποίο τοποθετείται μαρμάρινο τριγωνικό κεφάλι που τα χαρακτηριστικά του ζωγραφίζονται με κόκκινο και μαύρο χρώμα. Η σχηματοποίηση και η πρόχειρη κατασκευή, αλλά και η συχνότητα με την οποία απαντούν, προσδίδουν συμβολικό περιεχόμενο στη χρήση τους.

Απόλυτη σχηματοποίηση της ανθρώπινης μορφής εκφράζουν τα δακτυλιόσχημα ειδώλια ή περίαπτα (φυλαχτά) από πηλό, λίθο, ασήμι και χρυσό, που εμφανίζονται μεμονωμένα στη Νεότερη Νεολιθική και γνωρίζουν μεγαλύτερη διάδοση -ιδίως τα ασημένια και χρυσά- κατά την Τελική Νεολιθική. Τα γνωστά παραδείγματα, μεγέθους 2-10 εκατοστών, από την Αραβησσό της Μακεδονίας, τη Θεόπετρα Θεσσαλίας, τη Σαλαμίνα, το Διρό Μάνης, την Αμνισό Κρήτης και εκείνα από το θησαυρό που βρέθηκε στα χέρια αρχαιοκάπηλων το 1997, δείχνουν ότι ράβονταν πάνω στα ενδύματα -τεκμηριωμένο στο περίφημο νεκροταφείο της Βάρνας στη Βουλγαρία- ή κρέμονταν από το λαιμό σαν φυλαχτά, όπως σήμερα ο χρυσός σταυρός, που εκτός από τη συμβολική του αξία, αποτελεί έσχατη σχηματοποίηση της ανθρώπινης μορφής.

Η ανθρώπινη μορφή δηλώνεται επίσης στη νεολιθική τέχνη χαραγμένη με λιτές επιδέξιες γραμμές σε μικρά βότσαλα, γνωστά από το Σέσκλο και τη Μαγούλα Καραμουρλάρ Θεσσαλίας. Τέλος, αποδίδεται πλαστικά σε πήλινα αγγεία, όπως στο παράδειγμα από τη Νέα Νικομήδεια Μακεδονίας (Αρχαιότερη Νεολιθική).