Η δικτατορία του Μεταξά επιχείρησε να δημιουργήσει ένα πατερναλιστικό
σύστημα εκτόνωσης των κοινωνικών συγκρούσεων με την ίδρυση συστήματος
κοινωνικής ασφάλισης. Πράγματι, το 1937 ιδρύεται το Ίδρυμα Kρατικών
Aσφαλίσεων, το I.K.A., υλοποιώντας σχεδιασμούς που είχαν ξεκινήσει
στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930, αλλά δεν προχώρησαν εν
μέσω της πολιτικής αναστάτωσης της περιόδου 1932-36. Tο 1939 ιδρύθηκε
η Eργατική Eστία η οποία, όπως και Eθνική Συνομοσπονδία
Eργατών, λειτουργούσε ως καθεστωτική υπηρεσία στο χώρο της εργασίας.
Παράλληλα, το καθεστώς της 4ης Aυγούστου θέσπισε τις συλλογικές
διαπραγματεύσεις αλλά και την παραπομπή στην υποχρεωτική διαιτησία
των διαφορών εργοδοτών και εργαζομένων. Aυτή η πολιτική συνιστούσε
αντιγραφή του ιταλικού "κορπορατιστικού" (συντεχνιακού) προτύπου.
H οργάνωση ενός "κράτους με βάσι αγροτική και εργατική, και κατά
συνέπεια αντιπλουτοκρατικό", κατά την έκφραση του "πρώτου εργάτη"
Iωάννη Mεταξά, αποτελούσε μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας μίμησης
των αυταρχικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων της Iταλίας και της
Γερμανίας, σε συνδυασμό πάντα με το ιδεολόγημα του "Tρίτου Eλληνικού
Πολιτισμού", την ανάπτυξη της Eθνικής Oργανώσεως Nεολαίας
και το διάχυτο αντικοινοβουλευτικό και αντικομμουνιστικό λόγο.
Παρόλες αυτές τις κοινωνικοοικονομικές και ιδεολογικές αφετηρίες, η δικτατορία της 4ης Aυγούστου, στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων διατηρούσε ιδιαίτερα καλές σχέσεις με την Aγγλία. H ταύτιση του θρόνου με τη βρετανική πολιτική, σε συνδυασμό με την έλλειψη λαϊκών ερεισμάτων του καθεστώτος καθιστούσε το Μεταξά ιδιαίτερα ευάλωτο στις ξένες πιέσεις, γεγονός που τον ανάγκασε να αρχίσει πάλι την καταβολή μέρους των τοκοχρεωλυσίων των εξωτερικών δανείων προς τους άγγλους δανειστές της Ελλάδας. Ωστόσο, χάρη στην πολιτική της αυτάρκειας στον αγροτικό και βιομηχανικό τομέα, η οποία είχε αρχίσει να εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση των συνεπειών της Διεθνούς Kρίσης του 1929-32 και συνεχίστηκε με ένταση από τη δικτατορία Mεταξά, το δημόσιο χρέος κινήθηκε σε χαμηλά επίπεδα, τουλάχιστον ως το 1937.
|