|
H
υστεροβυζαντινή ζωγραφική παραμένει, στο συμβολικό της
περιεχόμενο, ιδεαλιστική,
παρά τις ρεαλιστικές της τάσεις, στην απόδοση μορφών και
σχημάτων. Η εικόνα θεωρείται
από τους Bυζαντινούς είδωλο, μίμηση της ουράνιας βασιλείας του
Θεού, μέσο πρόσβασης
στο Θείο πρότυπό της. Το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτής της στάσης
απέναντι στις εικόνες
είχε διαμορφωθεί ήδη τον 6ο αιώνα από τον Ψευδο-Διονύσιο
Αρεοπαγίτη, που επιχείρησε να
συμβιβάσει νεοπλατωνικές αντιλήψεις με τον Χριστιανισμό. Αυτή η
θεωρία της εικόνας είχε
επικρατήσει απόλυτα στους κόλπους της Ανατολικής Ορθόδοξης
Εκκλησίας στα χρόνια της
Εικονομαχίας
(8ος-9ος αιώνας). Το ενδιαφέρον, όμως,
για τη φυσική πραγματικότητα γίνεται
με τον καιρό μεγαλύτερο και στα χρόνια των Παλαιολόγων οδηγεί
τους καλλιτέχνες σε νέες
αναγνώσεις παλαιότερων κλασικών προτύπων.
Tα στοιχεία αυτά διαφοροποιούν την παλαιολόγεια τέχνη από τα
σύγχρονά της
καλλιτεχνικά ρεύματα τής αναγεννησιακής Iταλίας. Η ιταλική
ζωγραφική της εποχής,
όπως έχει παρατηρηθεί, έχει έντονα ρεαλιστικά χαρακτηριστικά.
Είναι κυρίως τέχνη
του επίγειου κόσμου που προσπαθεί να διατηρήσει μια σχετική
αυτονομία από τον κυρίαρχο
λόγο της Eκκλησίας.
|