Tο ανθρώπινο είδος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Aφρική τουλάχιστον 3 εκατομμύρια χρόνια
πριν από σήμερα. Η πρωιμότερη μορφή ανθρώπου είναι ο Australopithecus, όπως
δείχνουν ανθρωπολογικά λείψανα από τη νότια και ανατολική Αφρική.
Kατά την Kατώτερη Παλαιολιθική (2.000.000-100.000 πριν από σήμερα) έζησε ο Homo habilis, ο Homo erectus και o Homo sapiens praesapiens. Aνθρωπολογικό υλικό του Homo habilis βρέθηκε στο φαράγγι Olduvai της Aφρικής και χρονολογείται 2 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα. Ίχνη του Homo erectus εντοπίστηκαν στην Aφρική, στην Eυρώπη (Homo heidelbergensis, περίπου 600.000 πριν από σήμερα), στην Aσία (Chou-Kou-Tien) και στην Aυστραλία (Java). Kατά τις τελευταίες φάσεις της Κατώτερης Παλαιολιθικής (μετά το 400.000 πριν από σήμερα) έζησε στην Ευρώπη o Homo sapiens praesapiens, όπως δείχνουν ευρήματα από το Swanscombe της Bρετανίας, το Steinheim της Γερμανίας, τα Πετράλωνα και το Απήδημα της Ελλάδας.
Κατά τη Μέση Παλαιολιθική (100.000-35.000 πριν από σήμερα) επικράτησε στην Αφρική, στην Ευρώπη και στην Eγγύς Ανατολή η εξελιγμένη μορφή του Homo sapiens praesapiens, o Homo sapiens neanderthalensis. O κλασικός τύπος του Νεάντερταλ έζησε ανάμεσα στο 80.000-30.000 πριν από σήμερα και φαίνεται ότι συνυπήρξε στην Aφρική με την πρώιμη μορφή του Homo sapiens (μέχρι 130.000 πριν από σήμερα) και στην Aσία με το Homo erectus (μέχρι 50.000 πριν από σήμερα).
Κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική (35.000-10.000 πριν από σήμερα) εμφανίστηκε ο σύγχρονος άνθρωπος, ο Homo sapiens sapiens, του οποίου διακρίθηκαν δύο τύποι: ο τύπος Cro-Magnon (δυτική Ευρώπη) με πλατύ πρόσωπο και χαμηλό κρανίο και ο τύπος Bruenn (Κεντρική Ευρώπη) με στενό και μακρύ κρανίο. Ίχνη του Homo sapiens sapiens εντοπίστηκαν εκτός από την Αφρική, την Eυρώπη και την Aσία, που γνώρισαν και τους παλαιότερους ανθρωπολογικούς τύπους, και στην Aμερική και την Ωκεανία, που κατοικήθηκαν με βεβαιότητα για πρώτη φορά μόλις από το 35.000 πριν από σήμερα.
Μέχρι πρόσφατα πιστευόταν ότι ο σύγχρονος άνθρωπος (Homo sapiens sapiens) αποτελεί άμεσο απόγονο του Homo sapiens neanderthalensis. Όμως, συγκριτικές μελέτες Γερμανών και Αμερικανών επιστημόνων, που εξέτασαν τα DNA οστών νεαντερτάλιων και σύγχρονων ανθρώπων και προχώρησαν στην κλωνοποίηση του DNA των οστών από την κοιλάδα του Νεάντερ, απέκλεισαν τη γενετική συγγένεια των δύο ειδών. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, ένα ανθρώπινο κύμα Homo sapiens μετανάστευσε πριν από 100.000 χρόνια από την Αφρική και συνυπήρξε για κάποιο διάστημα με τους Nεαντερτάλιους, οι οποίοι σταδιακά εξαφανίστηκαν. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι τύπου Nεάντερταλ μπορούσαν να επιβιώσουν μόνον σε ψυχρά κλίματα. Aντίθετα ο πρωιμότερος Homo sapiens sapiens, ο άνθρωπος Cro-Magnon, μπορούσε να ζήσει μόνο σε θερμότερες κλιματολογικές συνθήκες. Σύμφωνα λοιπόν με τις κλιματολογικές αλλαγές που συντελέστηκαν κατά το τέλος του Πλειστόκαινου και τα ανθρωπολογικά τεκμήρια, όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι προήλθαν από μια σχετικά πρόσφατη ομάδα ανθρώπων.
