Ο Αλέξανδρος, αφού διαδέχτηκε τον πατέρα του Φίλιππο στο μακεδονικό θρόνο και κατέστειλε την ταραχή στο εσωτερικό της Μακεδονίας, κατόρθωσε σε λίγα μόλις χρόνια -άλλοτε με πολεμικές επιχειρήσεις και άλλοτε μέσω της διπλωματικής οδού- να πάρει με το μέρος του τις πόλεις της κυρίως Ελλάδας. Πρόθεσή του ήταν μία πανελλήνια εκστρατεία στην Ασία, αν και δεν είναι απόλυτα σίγουρο κατά πόσο είχε συλλάβει πραγματικά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την κατάκτηση μίας τόσο εκτεταμένης αυτοκρατορίας.

Σταδιακά κατέλυσε το περσικό κράτος, καταλαμβάνοντας όλες τις χώρες μέχρι τις αφρικανικές ερήμους στα νότια και τους ποταμούς Ιαξάρτη και Ινδό στα ανατολικά.

Ήδη η πρώτη καθοριστική νίκη στο Γρανικό ποταμό διευκόλυνε την πρόσβαση του Αλεξάνδρου στο εσωτερικό της Ασίας, ο οποίος παράλληλα ελευθέρωσε τις ελληνικές πόλεις στα ιωνικά παράλια από την περσική επικυριαρχία. Για τη νίκη του αυτή αφιέρωσε 300 πανοπλίες από τα λάφυρα στη θεά Αθηνά στην Αθήνα, τις οποίες συνόδευσε με το εξής επίγραμμα: "ο Αλέξανδρος, ο γιος του Φιλίππου, και οι Έλληνες εκτός των Λακεδαιμονίων από τα λάφυρα των βαρβάρων που κατοικούν την Ασία". Σαφής πρόθεσή του, που υπογραμμιζόταν με την παράλειψη οποιασδήποτε ιδιαίτερης αναφοράς στους Μακεδόνες, ήταν να δώσει έμφαση στον πανελλήνιο χαρακτήρα της εκστρατείας του.

Στην Αίγυπτο οι ιερείς τον χαιρέτησαν ως γιο του θεού Άμμωνα Pα, ενέργεια που δήλωνε την αναγνώριση του Αλεξάνδρου ως φαραώ. Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές το 324 π.Χ. ο ίδιος ο Αλέξανδρος αξίωσε θεϊκές τιμές από τις ελληνικές πόλεις, χωρίς όμως να γνωρίζουμε με ποιο τρόπο διατυπώθηκε αυτή η επιθυμία του.