|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Σημαντικά μορφωτικά όργανα, δίαυλοι επικοινωνίας με την πνευματική κίνηση
στην Ευρώπη και μέσα μετακένωσης των ευρωπαϊκών ρευμάτων στην Ελλάδα,
|
βήμα για διατύπωση προτάσεων και όργανα αγώνα για αλλαγές και
μεταρρυθμίσεις αποτέλεσαν τα λογοτεχνικά περιοδικά της περιόδου.
Ο Νουμάς υπήρξε το σημαντικότερο περιοδικό της περιόδου
ταυτισμένο με το γλωσσικό αγώνα για την επικράτηση της δημοτικής και την
εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Δημιουργία του Δημήτριου Ταγκόπουλου, κυκλοφορεί
από το 1901 και δίνει αγώνα για τη δημοτική. Καθιερώνει σε όλες του τις
στήλες τη δημοτική, κάνοντας πράξη τη σταυροφορία του υπέρ των δυνατοτήτων
της, ξεχωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο από κάθε άλλο έντυπο αλλά και τα κείμενα
λογίων που υποστήριζαν τη δημοτική χωρίς να γράφουν σε αυτήν. Δέχεται συνεργασίες
όποιων γράφουν στη δημοτική. Το οπλοστάσιό του δεν αποτελούν μόνο θεωρητικά
επιχειρήματα αλλά και διακωμωδήσεις και σκωπτικά σχόλια των αντιπάλων.
Γύρω στο 1908, οι δημοτικιστές του Νουμά βρίσκονται χωρισμένοι ως
προς το γλωσσικό, σε δογματικούς (υπό το Γιάννη Ψυχάρη) και μεταρρυθμιστές
(Μανόλης Τριαναταφυλλίδης, Αλέξανδρος Δελμούζος) και ως προς το κοινωνικοπολιτικό
σε σοσιαλιστές (Κώστας Χατζόπουλος) και εθνικιστές (Ίων Δραγούμης).
Την εποχή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ανειλημμένης από την τριανδρία
του Εκπαιδευτικού Ομίλου, αμφιταλαντεύτηκε ανάμεσα στην υποστήριξη και
την αντιπολίτευσή της, διαφωνώντας με πολλές από τις επιλογές των πρωτεργατών
της και κυρίως με τη "μιχτή" της γλώσσα, επιδιδόμενος τώρα σε
ταυτόχρονo αγώνα εναντίον της καθαρεύουσας και της μιχτής.
|
|
Πέρα από την
υπόνοια για προσωπικές έριδες που υπαγόρευσαν τον αρνητισμό του Νουμά
προς τη μεταρρύθμιση, ενδεχομένως υπαγορεύτηκε και από τις σοσιαλιστικές
συμπάθειες του περιοδικού που τους ωθούσε να θεωρούν τη μεταρρύθμιση ως
αστική. Το γεγονός πάντως της κατά τα άλλα συμπαθούς στάσης του και προς
το φιλελεύθερο-βενιζελικό πρόγραμμα δείχνει κάποια σύγχυση επί όλων αυτών.
Ο Νουμάς θα κυκλοφορήσει ως το 1931 με διακοπές (1917-1918, 1924-1929),
σταδιακά μεταβαλλόμενος σε λογοτεχνική επιθεώρηση. Κατά την τελευταία πλέον
περίοδο βρίσκεται μάλλον απομονωμένο από τους περισσότερους σύγχρονους
διανοούμενους και λογοτέχνες, με τους οποίους το χωρίζουν διαφορές γλωσσικές
και αισθητικές. Το 1931 κλείνει οριστικά το περιοδικό που σημάδεψε με την
παρουσία του τον αγώνα για τη δημοτική.
Άλλα σημαντικά περιοδικά ήταν η Τέχνη και Ο Διόνυσος.
Η Τέχνη κυκλοφόρησε για ένα μόλις χρόνο, το 1898, και συντασσόταν-
το πρώτο περιοδικό πριν από το Νουμά- αποκλειστικά στη δημοτική.
Συγκέντρωσε γύρω της νέους δημιουργούς με κοινό αίτημα την ανανέωση της
τέχνης και βέβαια τη γλωσσική αλλαγή. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα να γνωρίσει
στους Έλληνες τα σύγχρονα ευρωπαϊκά ρεύματα και μάλιστα το συμβολισμό,
κυρίαρχο ρεύμα τότε στην Ευρώπη. Συνεντεύξεις και αποσπάσματα από έργα
δημοσιεύονταν προς διάδοση των ευρωπαϊκών αντιλήψεων. Ταυτόχρονα, μαζί
με δημοσιεύσεις συγγραφέων όπως ο Παπαδιαμάντης, ο Καρκαβίτσας, ο Ξενόπουλος
παρουσιάστηκαν εκεί και συγγραφείς με ανανεωτικές προθέσεις όπως ο Κώστας
Χατζόπουλος, που ήταν και ο εκδότης του περιοδικού, ή ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης.
Τη γραμμή της Τέχνης συνέχισε Ο Διόνυσος (1901-2) υπό τη
διεύθυνση του αδελφού του Κώστα Χατζόπουλου, Δημήτρη Χατζόπουλου (Mποέμ)
και του Γιάννη Καμπύση.
|
|
|
|