Ο Κύριλλος Λούκαρις, μεγάλη πνευματική μορφή του νεότερου ελληνισμού, εκλέχτηκε Οικουμενικός Πατριάρχης το Νοέμβριο του 1620. Γεννήθηκε στην Κρήτη το 1572 και ήταν απόφοιτος του φημισμένου Πανεπιστημίου της Πάδοβας. Η μόρφωση, οι ικανότητες και η έντονη δραστηριότητά του σε ζητήματα πολιτικής και θρησκευτικής φύσης, τον κατέστησαν ευρέως γνωστό στην Ευρώπη. Ακολουθώντας τα ιδεώδη του ουμανισμού, πραγματοποιήθηκε υπό την έμπνευσή του η ίδρυση τυπογραφείου στην Κωνσταντινούπολη και η μετάφραση της Γραφής στη νεοελληνική. Ο Λούκαρις, εχθρός του καθολικισμού και έχοντας συμπάθειες προς τον προτεσταντισμό, έπεσε θύμα των θρησκευτικών αντιπαραθέσεων. Μετά από πέντε πολυτάραχες θητείες ως Οικουμενικός Πατριάρχης, εκτελέστηκε το 1638 από τους Οθωμανούς, κατόπιν παροτρύνσεων φιλοκαθολικών κληρικών και της αυστριακής πρεσβείας.