Ιδρύθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, από το Λακεδαίμονα, γιο του Δία και της Ταϋγέτης, ο οποίος παντρεύτηκε την κόρη του Ευρώτα, Σπάρτη. Αναδείχθηκε σε ένα από τα ισχυρότερα μυκηναϊκά βασίλεια, έδρα, σύμφωνα με τα ομηρικά έπη, του Μενέλαου. Χαρακτηριστικές μυθικές μορφές της περιοχής είναι τα παιδιά του Δία και της Λήδας, οι Διόσκουροι και η Ελένη, η οποία αποτέλεσε την αφορμή του Τρωικού πολέμου.