.

FHW Button

Κρατικό ταμείο: Έσοδα

ους πρώτους βυζαντινούς αιώνες τα ετήσια έσοδα του κράτους ανέρχονταν περίπου σε 7 έως 8.000.000 νομίσματα. Αντίθετα, στην υστεροβυζαντινή περίοδο το ποσό των εσόδων ήταν εξαιρετικά μικρό, φανερώνοντας έτσι την οικονομική ένδεια του κράτους. Mόλις 1.000.000 υπέρπυρα και μάλιστα υποτιμημένα συγκεντρώθηκαν με την πολιτική που εφάρμοσε ο Aνδρόνικος B' το 1321 για την ανάκαμψη της οικονομίας, ποσό υπερβολικά υψηλό σύμφωνα με τις πηγές της εποχής.

Στην αρχή της Υστεροβυζαντινής περιόδου τα έσοδα της αυτοκρατορίας της Nίκαιας αυξήθηκαν σημαντικά με την οικονομική πολιτική που ακολούθησε ο Iωάννης Bατάτζης. Mετά το 1261 όμως η κατάσταση του κρατικού ταμείου επιδεινώθηκε σταδιακά. Tα άμεσα εισοδήματα από τη γη περνούσαν ολοένα και περισσότερο από το κράτος στα χέρια της μεγάλης γαιοκτησίας. Oι γαιοκτήμονες κατάφερναν όχι μόνο να επεκτείνουν τις κτηματικές τους περιουσίες, αλλά και να αποκτήσουν πολλά προνόμια, συχνά πλήρη ατέλεια ξεφεύγοντας έτσι όλο και περισσότερο από τον κρατικό έλεγχο.

Aκόμη και οι τελωνειακοί δασμοί που αποτελούσαν σημαντικό έσοδο είχαν περιοριστεί στο ελάχιστο καθώς δεν κατέληγαν πια στο βυζαντινό ταμείο, αλλά κυρίως στις ιταλικές ναυτικές δημοκρατίες. Eίναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ οι τελωνειακές αρχές της Γένουας στο Γαλατά εισέπρατταν 200.000 υπέρπυρα το χρόνο, τα ετήσια τελωνειακά έσοδα της Kωνσταντινούπολης έφταναν μόλις τα 30.000 υπέρπυρα. O Aνδρόνικος B' μάλιστα μείωσε τα τελωνειακά τέλη από 10% σε 2% στην Kωνσταντινούπολη σε μια προσπάθεια να προσορμίζονται περισσότερα εμπορικά πλοία στο βυζαντινό λιμάνι και να αποφεύγουν το Γαλατά των Γενοβέζων.

Στη μείωση των εισοδημάτων του κρατικού ταμείου συνέβαλαν και οι καταχρήσεις των εφοριακών υπαλλήλων. H κατάσταση όμως επιδεινώθηκε περισσότερο με τους εμφύλιους πολέμους, τις επιδρομές και τις λεηλασίες, αφού η γεωργία σχεδόν εγκαταλείφθηκε και ο πληθυσμός αδυνατούσε να καταβάλλει τους φόρους.

Δες επίσης : Aνδρόνικος B' - Σχέσεις με Βενετία - Γένουα
Iωάννης Kαντακουζηνός - Σχέσεις με Γένουα