.
FHW Button

Α' Εμφύλιος πόλεμος (1321-28)

ο βυζαντινό κράτος δεν είχε προλάβει ακόμη να διανύσει μια περίοδο σταθερότητας μετά την αποκατάσταση της Ορθοδοξίας και τα μέτρα για την ανόρθωση της οικονομίας από τον Ανδρόνικο Β', όταν το τάραξαν εκ νέου δύο εμφύλιοι πόλεμοι που διήρκεσαν με κάποιες διακοπές από το 1321 ως το 1354. Επρόκειτο ουσιαστικά για ενδοδυναστικές έριδες, η ανάμιξη ωστόσο σε αυτές ξένων δυνάμεων και διάφορων πολιτικών και κοινωνικών ομάδων τους προσέδωσε αντίστοιχα πολιτικό ή κοινωνικό χαρακτήρα, ενώ η δριμύτητά τους επιτάχυνε την εσωτερική κατάρρευση της αυτοκρατορίας.

Ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος ξεκίνησε ως προσωπική έριδα μεταξύ του Ανδρόνικου Β' και του εγγονού του Ανδρόνικου Γ'. Ο μικρός Ανδρόνικος ήταν ο αγαπημένος εγγονός του Ανδρόνικου Β', σε νεαρή ηλικία μάλιστα είχε λάβει τον τίτλο του συμβασιλέα. Η επιπόλαιη όμως και ακόλαστη ζωή του Ανδρόνικου Γ' δυσαρεστούσε το γηραιό αυτοκράτορα. Όταν μάλιστα μια ερωτική περιπέτεια του μικρού Ανδρόνικου είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθεί κατά λάθος ο αδερφός του Μανουήλ και να πεθάνει από τη λύπη του ο πατέρας τους Μιχαήλ Θ', ο Ανδρόνικος Β' απέκλεισε τον εγγονό του από κάθε δικαίωμα διαδοχής. Απέναντι σε αυτή την απόφαση του παππού του ο Ανδρόνικος Γ' αντέταξε μαζί με τους φίλους του Ιωάννη Καντακουζηνό, Συργιάννη, Θεόδωρο Συναδηνό και Αλέξιο Απόκαυκο ισχυρή αντιπολίτευση. Η νέα γενιά της βυζαντινής αριστοκρατίας επαναστάτησε και ανάγκασε τον Ανδρόνικο Β' να αναγνωρίσει το 1321 τον Ανδρόνικο Γ' ως αυτοκράτορα και να του μεταβιβάσει τη Θράκη και περιοχές της Μακεδονίας. Τη συμφωνία αυτή ακολούθησαν νέες διαμάχες και συμφωνίες.

Όλη αυτή η αναταραχή επιδείνωσε τα οικονομικά του κράτους. Επιπλέον έδωσε την ευκαιρία στους Τούρκους να καταλάβουν το 1326 την Προύσα και στους Σέρβους και Βούλγαρους να αναμιχθούν στις ενδοβυζαντινές διαμάχες. Τελικά, αυτός που κατάφερε να επικρατήσει ήταν ο μικρός Ανδρόνικος, που ανάγκασε τον παππού του σε παραίτηση το 1328 και έμεινε μόνος στο θρόνο ως Ανδρόνικος Γ'. Όσο για τον Ανδρόνικο Β', αυτός αναγκάστηκε να περιβληθεί το μοναχικό σχήμα. Πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα (1332) ως μοναχός Αντώνιος.