Αλλά τοιούτον τι εδώ δεν συμβαίνει. Έχομεν εδώ μεγάλην βιομηχανίαν; Έχομεν
εδώ μεγάλας εργατικάς ενώσεις; Δεν έχομεν. Το μέλλον και εδώ όπως παντού
ίσως θα είναι σοσιαλιστικόν. Αλλ' εδώ θ' αργήσει κάπως. Εν τω μεταξύ υπάρχει
ανάγκη να τελεσθή εργασία. Της οποίας όλοι την ανάγκην αναγνωρίζομεν, εργάται
και κεφαλαιούχοι, αρσενικοί και θηλυκοί.
Όλοι εδώ αναγνωρίζομεν ως αναγκαία την ύπαρξιν του βασιλικού θεσμού.
Εφ' όσον τινές εξ ημών δεν θ' αναγνωρίσουν το τοιούτον, πράγμα εντελώς
απίθανον, εφ' όσον μερικοί θα εθεώρουν αναγκαίαν σύστασιν Δημοκρατίας ,
θα ήτο δυνατή η ύπαρξις Δημοκρατικού κόμματος. Τοιούτοι μέχρις ώρας δεν
υπάρχουν.
[...] Προγραμματικαί διαιρέσεις δημιουργούν εδώ τα κόμματα. Διαφωνίαι
εις τον τρόπον της Διοικήσεως. Τα κόμματα πρέπει εδώ ν' αμιλλώνται ποίον
θα προτείνη και θα επιβάλη τα καλύτερα προς βελτίωσιν του στρατού, του
στόλου, της συγκοινωνίας, των οικονομικών, της παιδείας, της Δικαιοσύνης.
Εις τα θεμελιώδη υπάρχει συμφωνία. Εφ' όσον δεν υπάρχει διαφωνία εις
τα θεμελιώδη, θέλετε να την δημιουργήσωμεν; Εφ' όσον δεν υπάρχουν εις μεγάλον
βαθμόν αντικρουόμενα συμφέροντα ομάδων και ομάδων, πώς θέλετε να υπάρξουν
κόμματα αντιπροσωπευτικά των ομάδων αυτών;
(Συνέντευξη του Δ. Γούναρη στην εφημερίδα Ακρόπολις, 17 Μαρτίου
1912, Αντιγραφή από το Γ.Θ.Μαυρογορδάτου, Μελέτες και κείμενα για την
περίοδο 1909-1940, Αθήνα-Κομοτηνή, Σάκκουλα, χ.χ., σ. 100-101).
|