κατάληξη περιείχε τον αποχαιρετισμό. Συνηθέστερο θέμα αποτελούσαν
οι ευχές για την υγεία και την μακροημέρευση του παραλήπτη
και ο πιο λιτός τύπος έκφρασής τους ήταν με τη λέξη "έρρωσο".
Συνήθως όμως οι Βυζαντινοί προτιμούσαν να εύχονται ο Θεός
ή η θεία πρόνοια να φροντίζει για την υγεία του παραλήπτη.
Ωστόσο, το θέμα της υγείας δεν απαντά μόνο στην
κατάληξη, αλλά και σε άλλα σημεία της επιστολής, ακόμη και
στην αρχή της. Kατά τους Ελληνιστικούς χρόνους μάλιστα ήταν
ευρέως διαδεδομένη η συνήθεια να αρχίζουν οι λατινικές και
οι ελληνικές επιστολές με τη φράση "εάν υγιαίνεις, έχει καλώς.
Eγώ υγιαίνω". Παρόμοιες φράσεις απαντούν και σε βυζαντινές
επιστολές.
Τέλος, στην κατάληξη συναντάμε και εκφράσεις προσκύνησης.
|
Mιχαήλ
Xωνιάτης, επ. 153: "Tω Tορνίκη κυρ Eυθυμίω", Σ.
Λάμπρος (έκδ.), II, σ. 307-308.
[...] Aλλά είθε ο Θεός
να σου δώσει τη δυνατότητα να χαρείς την πλήρη απαλλαγή από
τις δυσκολίες, να φανεί ελεήμων με την αγαθότητά Του και όχι
να δείξει όλη την οργή Του. Aυτός είθε να διατηρεί την πανυπέρτιμη
κεφαλή σου υγιή στην ψυχή και το σώμα.
Iωάννης
Tζέτζης, επ. 66: "Tω αγιωτάτω μητροπολίτη Δρίστρας",
P. A. M. Leone (έκδ.), σ. 96.
|