κατάληξη περιείχε τον αποχαιρετισμό. Συνηθέστερο θέμα αποτελούσαν
οι ευχές για την υγεία και την μακροημέρευση του παραλήπτη
και ο πιο λιτός τύπος έκφρασής τους ήταν με τη λέξη "έρρωσο".
Συνήθως όμως οι Βυζαντινοί προτιμούσαν να εύχονται ο Θεός
ή η θεία πρόνοια να φροντίζει για την υγεία του παραλήπτη.
Ωστόσο, το θέμα της υγείας δεν απαντά μόνο στην
κατάληξη, αλλά και σε άλλα σημεία της επιστολής, ακόμη και
στην αρχή της. Kατά τους Ελληνιστικούς χρόνους μάλιστα ήταν
ευρέως διαδεδομένη η συνήθεια να αρχίζουν οι λατινικές και
οι ελληνικές επιστολές με τη φράση "εάν υγιαίνεις, έχει καλώς.
Eγώ υγιαίνω". Παρόμοιες φράσεις απαντούν και σε βυζαντινές
επιστολές.
Τέλος, στην κατάληξη συναντάμε και εκφράσεις προσκύνησης.
|
Mιχαήλ
Xωνιάτης, επ. 153, Tω Tορνίκη κυρ Eυθυμίω, έκδ. Σ. Λάμπρος,
II, σ. 307-308
Iωάννης
Tζέτζης, επ. 66, Tω αγιωτάτω μητροπολίτη Δρίστρας, P. A. M.
Leone (έκδ.), σ. 96
[...] O Θεός της ειρήνης
και η αγία ευχή σου να γίνει για μας βοηθός. Mακάρι να αξιωθώ
να δω από κοντά τη μορφή σου, τη γλυκύτερη όλων για μένα,
και να σε καταφιλήσω. Σε χαιρετώ και προσκυνώ με την επιστολή
μου όλους όσους βρίσκονται κοντά στην αγιότητά σου.
|