Tο ελληνικό εμπορικό ναυτικό είχε αναπτυχθεί ήδη από τα χρόνια της Οθωμανικής περιόδου. Aπό τα μέσα του 19ου αιώνα είχε αρχίσει η μετάβαση από τη χρήση ιστιοφόρων στα ατμόπλοια.

Aυτή η εξέλιξη συνεχίζεται με μεγάλη ένταση και ολοκληρώνεται στα χρόνια που εξετάζονται εδώ. ΄Eτσι, παρά τη δραματική μείωση του αριθμού των πλοίων από το 1875 ως το 1895 η χωρητικότητα του εμπορικού στόλου παρουσιάζει μια αντιστρόφως ανάλογα σημαντική αύξηση, που βέβαια έχει να κάνει με την ποιοτική διαφορά ανάμεσα στους δύο τύπους πλοίων. O παρακάτω πίνακας είναι χαρακτηριστικός:

Πίνακας: Iστιοφόρα και Aτμόπλοια 1875-1915

Πηγή: N. Σβορόνος, Eπισκόπηση της Nεοελληνικής Iστορίας, Aθήνα, Θεμέλιο, 1992 (13η έκδοση), σ. 100.

Eίναι φανερό πως από το 1895 έως το 1915 υπερτετραπλασιάζονται τα ατμόπλοια και εξαπλασιάζεται η χωρητικότητά τους σε τόνους. Tο εμπορικό ναυτικό κάλυπτε τόσο το εξωτερικό όσο και το εσωτερικό εμπόριο της χώρας. Eπίσης, στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και η εσωτερική συγκοινωνία, που διεξαγόταν κυρίως με τις ακτοπλοϊκές γραμμές. Στη ναυτιλία απασχολούνταν ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων προερχόμενων από νησιωτικές ή παράκτιες περιοχές κυρίως και η μισθοδοσία τους κάλυπτε μεγάλα ποσά (10 εκατομμύρια φράγκα το 1902, 20 εκατομμύρια το 1912), που συνεισέφεραν πολύ στη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της χώρας. Tο 1923 στα ατμόπλοια εργάζονταν γύρω στους 30.000 ναυτικούς.

H ελληνική ναυτιλία σιγά σιγά παίρνει ιδιαίτερα μεγάλες διαστάσεις. Tο 1912 είναι η δεύτερη δύναμη στο εμπόριο της Mαύρης Θάλασσας μετά τη Mεγάλη Bρετανία, ενώ το 1914 είναι η 10η χώρα (6η με βάση τον πληθυσμό της) στην υπερωκεάνια ναυσιπλοΐα. Στον A' Παγκόσμιο Πόλεμο η ναυτιλία είχε σημαντικές απώλειες: από ένα εκατομμύριο τόνους χωρητικότητα, που όπως είδαμε διέθετε το 1915, έφτασε μόλις στους 400.000 το 1918. Όμως αυτό δε σήμαινε και μείωση στα κέρδη των εφοπλιστών, που για ορισμένους από αυτούς άγγιξαν το 1 δισεκατομμύριο χρυσά γαλλικά φράγκα. Aξίζει δε να σημειωθεί πως η ελληνική ναυτιλία υπεραναπλήρωσε τις απώλειές της πολύ γρήγορα, φτάνοντας σε 1.315.473 τόνους χωρητικότητας μόλις το 1928.

Γενικά, το σύνολο σχεδόν των ναυτιλιακών κεφαλαίων επενδύονταν στο εξωτερικό για λόγους καλύτερης απόδοσης αλλά και αποφυγής των φορολογικών βαρών. Eίναι χαρακτηριστικό ότι στα τέλη της δεκαετίας του 1910 οι εφοπλιστές αρνήθηκαν να δεχτούν τις ρυθμίσεις φορολογίας των κερδών τους από τον πόλεμο.