ιστοριογραφική συγγραφή στο Bυζάντιο περιλαμβάνει τρία βασικά είδη: την εκκλησιαστική ιστορία, την κλασικίζουσα ιστοριογραφία και τη χρονογραφία.
Η εκκλησιαστική ιστορία αναφέρεται σε θέματα ιστορίας της Εκκλησίας και αποτελεί ιστοριογραφικό είδος της Πρώιμης Βυζαντινής περιόδου (4ος-7ος αιώνας), ακριβώς γιατί τα ενδιαφέροντά της επικεντρώνονται στα ιδιαίτερα προβλήματα αυτής της εποχής (διωγμοί χριστιανών, εξάπλωση της νέας θρησκείας, αιρέσεις). Τα γεγονότα παρουσιάζονται ως προϊόν της Θείας Πρόνοιας που κινεί τα νήματα της ιστορίας. Η εκκλησιαστική ιστορία αντανακλά τη σωτηριολογική διάσταση της βιβλικής ιστορίας.
Η μη εκκλησιαστική ιστοριογραφία διακρίνεται στην κλασικίζουσα ιστοριογραφία και τη χρονογραφία, οι οποίες αναφέρονται σε θέματα πολιτικά, στρατιωτικά και σε φυσικά γεγονότα. H κλασικίζουσα ιστοριογραφία συνεχίζει την παράδοση της κλασικής ιστορικής γραμματείας, με πρότυπο τους θεμελιωτές του είδους (Hρόδοτος, Θουκυδίδης, Ξενοφώντας). Η θεώρηση της ιστορίας, η μέθοδος, οι ιδεολογικές αρχές και η γλώσσα παραπέμπουν στα κλασικά αυτά πρότυπα. Στην Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο (4ος-7ος αιώνας) καλλιεργείται από ιστορικούς ειδωλολάτρες αλλά και χριστιανούς. Η κλασικίζουσα ιστοριογραφία αντιπροσωπεύει ουσιαστικά τον κύριο κορμό της ιστοριογραφικής παράδοσης που διατρέχει όλες τις χρονικές περιόδους του Βυζαντίου.
H Xρονογραφία αντιπροσωπεύει το νεοτερισμό που έχει να επιδείξει το Bυζάντιο στην ιστοριογραφική παράδοση. Έχει τις ρίζες της στους υπατικούς καταλόγους και στα χρονικά των πόλεων της Ελληνιστικής εποχής και των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Εμπνέεται από το βιβλικό μοντέλο ιστορίας: πρόκειται για οικουμενική ιστορία της ανθρωπότητας από κτίσεως κόσμου (από Αδάμ).
Aπό τη Μέση Βυζαντινή περίοδο και εξής παρατηρείται σταδιακή σύγκλιση των δύο παραδόσεων, της κλασικίζουσας και της χρονογραφικής, με ενισχυμένη απλώς τη ροπή προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, ανάλογα με το συγγραφέα. Θα διατηρήσουμε, ωστόσο, τη διάκριση -αν και συμβατική- ανάμεσα σε κλασικίζοντες ιστορικούς και σε χρονογράφους και για τη Μέση και για την Υστεροβυζαντινή περίοδο, προβάλλοντας τις ιδιαιτερότητες της κάθε εποχής.