λόγια
ποίηση είναι γραμμένη σε αρχαία προσωδιακά μέτρα. Αυτά βασίζονται
στην ποσότητα των συλλαβών, δηλαδή στην εναλλαγή μακρών και
βραχειών συλλαβών. Ωστόσο, η αντίληψη της ποσότητας των φωνηέντων
είχε αρχίσει να φθίνει από την Αλεξανδρινή περίοδο κι έπειτα.
Τα μακρά και τα βραχέα φωνήεντα καταλήγουν να γίνουν ισόχρονα.
Οι ποιητές αποξενώνονται από τη χρήση της προσωδίας, όπως
επιβεβαιώνουν οι αποκλίσεις και οι παραβιάσεις των μετρικών
κανόνων.
Είναι συχνά φανερή η προσπάθεια των ποιητών να δώσουν στα
έργα τους την εντύπωση μιας καθαρά προσωδιακής μετρικής. Σύγχρονοι
μελετητές, όπως ο Paul Maas, τα ονόμασαν χαρακτηριστικά "οπτική
ποίηση " και "παιχνίδι για το μάτι". Οι βυζαντινοί ποιητές
χρησιμοποιούν στα έργα τους το δακτυλικό εξάμετρο, το
ιαμβικό τρίμετρο (= δωδεκασύλλαβο),
το
ελεγειακό δίστιχο και το
ανακρεόντειο, επηρεασμένα
όμως από την τονική αντίληψη του μέτρου. Καθαρό δημιούργημα
του Βυζαντίου είναι ο
ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος
ή πολιτικός στίχος, ο οποίος στηρίζεται αποκλειστικά στην
εφαρμογή του μετρικού τόνου και όχι στην προσωδία. Αυτή η
μετάβαση από το προσωδιακό στο τονικό μέτρο έγινε βαθμιαία.
|