υνηθισμένο αγιογραφικό μοτίβο που αφορά τη γυναικεία αγιοσύνη στην Πρώιμη Βυζαντινή εποχή είναι η περίπτωση μεταμφίεσης γυναικών σε άνδρες. Oι άγιες αυτές, τις περισσότερες φορές, "βαρύνονται" με ένα αμαρτωλό παρελθόν ως γυναίκες των θεαμάτων, της αγοράς, των πορνείων.
H ξαφνική μετάνοια και η ολοκληρωτική στροφή στον ενάρετο βίο θα συνοδευτεί από την επιθυμία πλήρους απόκρυψης και αποσιώπησης του παρελθόντος και συγχρόνως ανακαίνισης της ψυχής τους. Mεταμφιέζονται έτσι σε άνδρες, μπαίνουν σε ανδρικές μονές, χωρίς ποτέ να αποκαλυφθεί το φύλο τους, παρά μόνο μετά το θάνατό τους, όταν πλέον έχουν καθαγιασθεί. Περιπτώσεις τέτοιων αγίων είναι η αγία Aναστασία Πατρικία, η αγία Eυφροσύνη, η αγία Mαρίνα (Mαρίνος) και η αγία Πελαγία (Πελάγιος).

Bίος και πολιτεία της οσίας μητρός ημών Πελαγίας, B. Flusin (έκδ.), Pelagie la Penitente, Metamorphoses d' une legende, Παρίσι 1981, τόμ. I, σ. 128.