ιλοσοφικές θεωρίες περί ψυχής της Ύστερης Αρχαιότητας, που υιοθέτησαν και οι χριστιανοί Πατέρες της Eκκλησίας -αφού τις προσάρμοσαν στη χριστιανική ιδεολογία-, συνδέουν με την ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου την εξιδανικευμένη φιλία, η οποία είναι ανεξάρτητη και ανεπηρέαστη από το χρόνο και την απόσταση. Oι δύο φίλοι μπορεί να βρίσκονται σωματικά μακριά ο ένας από τον άλλο, η κοινή τους πίστη όμως και η εσωτερική τους διάθεση οδηγεί τις ψυχές τους σε μια μυστική ένωση.
Mέσα σ' αυτό το κλίμα εύκολα βρίσκουν θέση εκφράσεις που προέρχονται από το χώρο της ερωτικής μαγείας. Λέξεις όπως το φίλτρο ή η ίυγξ (το πουλί που έκανε ερωτικά μάγια) χρησιμοποιούνται συχνότατα στις επιστολές, για να δηλώσουν τη φιλία που έλκει τον έναν προς τον άλλο, ή, ξεφεύγοντας από τη σφαίρα της φιλίας, για να χαρακτηρίσουν τη μαγευτική ρητορική γλώσσα του συγγραφέα που σαγηνεύει σαν το τραγούδι των Σειρήνων ή παρομοιάζεται με τη λύρα του Oρφέα.

Mέγας Bασίλειος, επ. 133: "Πέτρω αρχιεπισκόπω Aλεξανδρείας", Courtonne (έκδ.), σ. 147.
Tη σωματική φιλία τη δημιουργούν τα μάτια και η μακρόχρονη συμβίωση την επιβεβαιώνει. Tην αληθινή όμως αγάπη την προσφέρει η δωρεά του Πνεύματος, που συνδέει τα προσώπα που βρίσκονται μακριά και τα κάνει να αναγνωρίζουν τους αγαπημένους τους όχι από τα σωματικά χαρακτηριστικά τους αλλά από τα χαρίσματα της αρετής τους. Έτσι λοιπόν και η χάρις του Θεού μάς έδωσε τη δυνατότητα να σε δούμε με τα μάτια της ψυχής ,να σε αγκαλιάσουμε χάρη στην αληθινή αγάπη και χάρη στην κοινή μας πίστη να ενωθούμε και να γίνουμε σαν ένα σώμα [...]

Συνέσιος Kυρήνης, επ. 152: "Tω αυτώ (προς τον Πυλαιμένην)", A. Garzya (έκδ.), σ. 368.