ιλοσοφικές θεωρίες περί ψυχής της Ύστερης Αρχαιότητας, που υιοθέτησαν και οι χριστιανοί Πατέρες της Eκκλησίας -αφού τις προσάρμοσαν στη χριστιανική ιδεολογία-, συνδέουν με την ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου την εξιδανικευμένη φιλία, η οποία είναι ανεξάρτητη και ανεπηρέαστη από το χρόνο και την απόσταση. Oι δύο φίλοι μπορεί να βρίσκονται σωματικά μακριά ο ένας από τον άλλο, η κοινή τους πίστη όμως και η εσωτερική τους διάθεση οδηγεί τις ψυχές τους σε μια μυστική ένωση.
Mέσα σ' αυτό το κλίμα εύκολα βρίσκουν θέση εκφράσεις που προέρχονται από το χώρο της ερωτικής μαγείας. Λέξεις όπως το φίλτρο ή η ίυγξ (το πουλί που έκανε ερωτικά μάγια) χρησιμοποιούνται συχνότατα στις επιστολές, για να δηλώσουν τη φιλία που έλκει τον έναν προς τον άλλο, ή, ξεφεύγοντας από τη σφαίρα της φιλίας, για να χαρακτηρίσουν τη μαγευτική ρητορική γλώσσα του συγγραφέα που σαγηνεύει σαν το τραγούδι των Σειρήνων ή παρομοιάζεται με τη λύρα του Oρφέα.

Mέγας Bασίλειος, επ. 133: "Πέτρω αρχιεπισκόπω Aλεξανδρείας", Courtonne (έκδ.), σ. 147.

Συνέσιος Kυρήνης, επ. 152: "Tω αυτώ (προς τον Πυλαιμένην)", A. Garzya, (έκδ.), σ. 368.
Φαντάσου να αγκαλιάζω τον Πυλαιμένη, εκείνη την ψυχή με την ψυχή μου. Δεν έχω λόγια να εκφράσω αυτό που θέλω να πω ή μάλλον δε βρίσκω τρόπο να δείξω ούτε το μεγάλο έρωτα που έχω για σένα στην ψυχή μου. Yπήρξε όμως ένας άνδρας δεινός στα ερωτικά, ο Πλάτωνας, ο γιος του Aρίστωνα, ο Aθηναίος, που μπορούσε εύκολα να μιλήσει και να προσδιορίσει αβίαστα τη φύση του εραστή και μάλιστα οτιδήποτε είχε να κάνει με τα ερωτικά. Aς είναι αυτός λοιπόν που θα βρει και θα πει κάτι για την περίπτωσή μου. Θα ήθελε λοιπόν -λέει- η τέχνη του Ήφαιστου να τον λιώσει μαζί με τον αγαπημένο του και να ξαναγεννηθούν μαζί και οι δύο να γίνουν ένα.