1833 |  1843 |  1863 |  1864 |  1875 |  1881 |  1911 |  1912-14 |  1919 |  1927 |  1935 |  1947
Η εισαγωγή του κοινοβουλευτικού συστήματος στην Ελλάδα

Το 1875 εγκαινιάστηκε το νεόχτιστο κτίριο της Βουλής. Την ίδια χρονιά εισήχθη το κοινοβουλευτικό σύστημα στην Ελλάδα. Αιτία της εισαγωγής του ήταν η αντίφαση μεταξύ του ενισχυμένου από το σύνταγμα του '64 θεσμού της Βουλής και της συνεχούς παρέμβασης του βασιλιά στην πολιτική ζωή του τόπου.

Στις 29 Ιουνίου 1874, ο Χαρίλαος Τρικούπης δημοσίευσε στην εφημερίδα "Καιροί" ανυπόγραφο άρθρο με τίτλο "Τις πταίει;" Το άρθρο έθιγε το βασικό πρόβλημα του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος που ήταν η συγκρότηση κυβερνήσεων της μειοψηφίας. Με τον τρόπο αυτό ο Τρικούπης στρεφόταν ενάντια στις παρεμβάσεις του στέμματος, το οποίο είχε τη δυνατότητα να δίνει εντολή σε κόμματα που δεν συγκέντρωναν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να συγκροτούν κυβερνήσεις.


Xαρίλαος Tρικούπης

Ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση του άρθρου, ο Γεώργιος ανέθεσε στον Τρικούπη το σχηματισμό κυβέρνησης προκειμένου να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές. Μετά τις εκλογές του 1875, ο βασιλιάς Γεώργιος Α' σε λόγο του στη Βουλή δήλωσε ότι απαραίτητο προσόν των ατόμων στους οποίους θα αναθέτει τη συγκρότηση κυβερνήσεων θα είναι "η δεδηλωμένη προς αυτούς εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους".

Ωστόσο η δήλωση αυτή δέσμευε τον βασιλιά ηθικά και όχι συνταγματικά, εφόσον άρθρο του συντάγματος ορίζει ότι "ο βασιλιάς διορίζει και παύει τους υπουργούς αυτού". Με την καθιέρωση της αρχής της δεδηλωμένης εισήχθη στην Ελλάδα το σύστημα του κοινοβουλευτισμού, πεμπτουσία του οποίου αποτελεί η πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης μπροστά στη Βουλή, από την εμπιστοσύνη της οποίας εξαρτιόταν.

Η αρχή της δεδηλωμένης συνδέεται στενά με το δικομματισμό που άρχισε να χαρακτηρίζει την ελληνική πολιτική σκηνή από το 1880.


Γελοιογραφία του 1885 που απεικονίζει τον αρχόμενο δικομματισμό