Σερβία

τη Σερβία σώζεται ένας μεγάλος αριθμός μνημείων, που χρονολογούνται στις δύο πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα. Τα μνημεία αυτά αποτελούν ιδρύματα του σέρβου κράλη Στέφανου Ούρεση Μιλούτιν. Ο σέρβος βασιλιάς υπήρξε σημαντικός υποστηρικτής της Εκκλησίας και των μοναστηριών. Ο βιογράφος του Danilo μας πληροφορεί πως είχε ιδρύσει 15 ναούς και μοναστικά ιδρύματα στη Σερβία, την Κωνσταντινούπολη, το Άγιο Όρος, τη Θεσσαλονίκη ακόμη και στην Ιερουσαλήμ και τη μονή Σινά.
'Εξι από αυτά τα μνημεία βρίσκονται στη Σερβία: η Παναγιά στο Prizren (1308/9), ο Άγιος Νικήτας στο Cucer, ο ναός του Σωτήρα στη Zica (περ. 1311), ο μικρός ναός του Αγίου Ιωακείμ και Άννας στη Studenica (1313/4), ο Άγιος Γεώργιος στο Staro Nagoricino (1317) και ο ναός της Θεοτόκου στη Gracanica (1321). Μερικά από αυτά τα μνημειακά σύνολα- Prizren, Cucer, Staro Nagoricino- εικονογράφησαν οι γνωστοί από τις τοιχογραφίες του Αγίου Κλήμεντα ζωγράφοι Μιχαήλ Αστραπάς και ο Ευτύχιος από τη Θεσσαλονίκη.
Τεχνοτροπικά τα μνημεία αυτά ακολουθούν τις νέες επιταγές της τέχνης, δηλαδή της λεγόμενης δεύτερης παλαιολόγειας τεχνοτροπίας που εμφανίζεται στις αρχές του 14ου αιώνα, και χαρακτηρίζονται από μία τάση εκλέπτυνσης, κομψότητας και κλασικού πνεύματος. Τελευταία έχουν θεωρηθεί οι τοιχογραφίες του Αγίου Νικολάου Ορφανού (13210-20) στη Θεσσαλονίκη ίδρυμα του Μιλούτιν. Ο σέρβος ηγεμόνας είχε στενούς δεσμούς με την πόλη λόγω του γάμου του με τη Σιμωνίδα, την κόρη του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου.