[Τα εμπόδια]
[Η μέριμνα και οι φορείς της]
[Το ταξίδι στη θάλασσα]

Στο ξεκίνημα του 18ου αιώνα, καθοριστικός παράγοντας για την έκβαση ενός ταξιδιού στη Pούμελη και την Aνατολία παρέμενε η ασφάλεια -πολλές φορές ακόμα και η αίσθηση της ασφάλειας- που απέπνεαν ο χώρος και τα δίκτυα της επικοινωνίας.

Tην αίσθηση αυτή βίωναν διαφορετικά κάθε φορά, οι άνθρωποι και οι ομάδες που ταξίδευαν. Παράλληλα όμως αυτή εξαρτιόταν και από την αλληλεπίδραση μιας σειράς παραμέτρων, προϋποθέσεων και περιορισμών της εποχής.

Φυσικές καταστροφές και επιδημίες κατέστρεφαν τμήματα του δικτύου και απομόνωναν για μεγαλύτερα ή μικρότερα διαστήματα ολόκληρες περιφέρειες της Aυτοκρατορίας. Σεισμοί, σιτοδείες και λοιμοί μαζί με πολεμικές συγκρούσεις και επιδρομές καθήλωναν συχνά ανθρώπους και εμπορεύματα σε περισσότερο ασφαλή σημεία της διαδρομής, ενώ κάποτε τους ανάγκαζαν ν' αλλάξουν την πορεία τους ή ακόμα και να ματαιώσουν το ταξίδι τους.

Η ληστεία στην ξηρά και η πειρατεία στη θάλασσα αντιπροσώπευαν τους πιο ορατούς κινδύνους για τους ταξιδιώτες, ειδικά δε για τις οργανωμένες εμπορικές αποστολές. Περιηγητικά κείμενα ξένων ταξιδευτών, δημοτικά τραγούδια κι επίσημες αναφορές υπηκόων στην οθωμανική διοίκηση μιλάνε για την μάστιγα των νομάδων από την Kιρκασία, για τον τρόμο των αλβανόφωνων ληστών στο Μοριά και την Ήπειρο, για τους χαϊντούκους στις βορειότερες περιφέρειες, ή για τους γνωστούς σ' όλη τη Pωμιοσύνη κλέφτες των βουνών και των δερβενιών. Ο ληστής, πηγή φόβου για τον ταξιδιώτη της εποχής μα και ιδιότυπο σύμβολο αντίστασης των κατακτημένων λαών ενάντια στην οθωμανική εξουσία, προσωποποιούσε την αβεβαιότητα και τη δυσπιστία των πληθυσμών της περιοχής απέναντι στις δυνατότητες για κίνηση και ελευθερία στον κόσμο του κράτους των σουλτάνων.