 |
|
 |
Αρχιτεκτονική
δημιουργία αυτόνομων κρατών στις περιοχές της βυζαντινής αυτοκρατορίας είχε επιπτώσεις και στην
αρχιτεκτονική. Οι νέοι τοπικοί ηγεμόνες, για να διακηρύξουν την κυριαρχία
τους αλλά και για λόγους γοήτρου, επιδόθηκαν στην ανέγερση εντυπωσιακών
και πολλές φορές πολυδάπανων κτιρίων.
Η εκτεταμένη οικοδομική δραστηριότητα είχε ως
αποτέλεσμα τη δημιουργία τοπικών αρχιτεκτονικών σχολών όπως της Ηπείρου ή
της Σερβίας, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που βασίζονταν όμως στις
οικοδομικές πρακτικές και αρχιτεκτονικές λύσεις της μεσοβυζαντινής
παράδοσης. Οι παλαιότεροι αρχιτεκτονικοί τύποι συνεχίζουν να
χρησιμοποιούνται, ενώ στον ελλαδικό χώρο εμφανίζεται ένας νέος τύπος ναού, ο
σταυρεπίστεγος,
που θα διαδοθεί στην Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα, την
Εύβοια και την Πελοπόννησο. Το μικρό μέγεθος που έχουν συνήθως οι ναοί
αυτοί αλλά και η διάταξη της στέγασης σε σχήμα σταυρού με απλά μέσα, χωρίς
τις ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούν τα
τρουλλαία κτίσματα, θα πρέπει να συνέβαλαν στην ιδιαίτερη διάδοση αυτού
του τύπου, που χρησιμοποιήθηκε συνεχώς στον ελλαδικό χώρο μέχρι και το 18ο
αιώνα. Παράλληλα, στις λατινοκρατούμενες περιοχές, εκτός από τους
σταυρεπίστεγους ναούς κυριαρχούν απλοί αρχιτεκτονικοί τύποι, όπως οι
μονόχωροι καμαροσκέπαστοι ναοί, συνήθως κτίσματα μικρών διαστάσεων και
χωρίς ιδιαίτερη εξωτερική διακόσμηση που αντικατοπτρίζουν τα περιορισμένα
μέσα της τοπικής κοινωνίας και των εκκλησιαστικών εκπροσώπων που φροντίζουν
για την ανέγερσή τους. Στις κεντρικότερες περιοχές της αυτοκρατορίας και
στην ίδια την πρωτεύουσα μετά την ανάκτησή της δεν παρατηρείται μεγάλη
οικοδομική δραστηριότητα. Συνήθως χτίζονται προσθήκες σε παλαιότερους
ναούς, παρεκκλήσια,
εξωνάρθηκες
και στοές, ενώ δεν οικοδομούνται νέα
οικοδομήματα μεγάλης κλίμακας.
|
