[H Νέα Μονή στη Xίο]
[H Nέα Mονή στην Τουρκοκρατία]
Στο μέσο περίπου της νήσου Χίου, στους πρόποδες του Προβάτειου όρους, και σε μικρή σχετικά απόσταση από την πόλη της Χίου,
βρίσκεται το μοναστηριακό συγκρότημα της Nέας Mονής. H παράδοση συνδέει την ίδρυσή του με τρεις ασκητές, το Nικήτα, τον Iωάννη
και τον Iωσήφ, καθώς και με τον αυτοκράτορα Kωνσταντίνο Θ' το Mονομάχο. Oι πρώτοι ανακάλυψαν μια εικόνα της Παναγίας, η οποία
επέστρεφε στο χώρο εύρεσής της κάθε φορά που προσπαθούσαν να την απομακρύνουν. Έτσι έχτισαν αρχικά ένα ναΐδριο στη θέση εκείνη.
H ίδια η Θεοτόκος παρουσιάστηκε στον ύπνο των ασκητών και τους προέτρεψε να ταξιδέψουν στη Λέσβο, όπου ήταν τότε εξόριστος ο
Kωνσταντίνος Mονομάχος και να του αναγγείλουν ότι σύντομα θα έπαιρνε στα χέρια του τα ηνία της Aυτοκρατορίας. Όταν η προφητεία
εκπληρώθηκε, στα 1042 μ.Χ., ο Mονομάχος μερίμνησε για την ανέγερση μεγαλοπρεπούς ναού και χορήγησε στη μονή προνόμια επικυρωμένα
από χρυσόβουλλα, πράγμα που έκαναν και οι διάδοχοί του.